|
Kite Fiqi (1800 -1860)
Kite Fiqi Yuusuf oo ahaa abbaanduule
geyiga Somaliyeed caan ka ahaa horraantii qarnigii 19-aad waxa uu
innooga tagey taariikh ballaadhan oo inteeda badani luntay iyo
Suugaan ku lammaan.
Kite inkastuu ahaa nin ku ad-adag
beelaha ay colaaddu u dhaxayn jirtey misna ma ahayn nin ku dheereeya
collaadda sokeeyaha. Kite markuu cid walba ka soo hoyday ee ammaan
iyo barwaaqo la helay nin walbaana 20 wiil u dhalatay ayaa rag ay
isku raas ahaayeen isku taageen. Kite isagu dad badan ma dhalin reer
yarna waa ka dhashay markaasaa rag badani taladii uu reerka u hayey
iyo abaanduulenimadii ku hungureeyeen iyagoo weliba u awood
sheeganaya. Kite inkastoo aanu dagaal humin ayuu haddana isagoo
jilibbo ay is xigaan ku dhaadanaya ayuu ku geeraaray. Geeraarkan
wuxu ugu quusdhebeyaa nin Xaashi la odhan jirey oo Abokor Cumar ah
oo ay faras isku qabsadeen isagoo ka dareemay in nimankii tolkiis ee
ay is hayeen ay u soo raaceen Xaashi oo ay damacsanaayeen in
faraskiisa Xamar Dhoorre la siiyo. Sheekadu nooma dhamma waanse ku
daba jirnaa haddii aannu helno wax noo saxana waannu idinla wadaagi
(Insha Allah).
Intaan xoonka
Wacaysiyo
Xagaa wiilal ka
haysto
Asay Xaynta
Ibraahim
Xumo ii talinayso
Laanka haadku ku
xaydiyo
Xaraartaan ka
dhashay
Haddii Xaashi
yimaaddo
Ama Xoolo la keeno
Amay oori xalaala
Xariir soo huwiyaan
Inaanan xaajo ka
qaadan
Xilaabaan ku
dalaaqay
Waryaahee Xamar
Dhoorre
Xasil laygama
eego
Xurguftaas Kite iyo ragga kale soo kala
dhex gashay ayuu aakhirkii uga tegey talada reer yoonis iyo Cumar
isagoo magaalo ka samaystay Laas Muuse oo ah marso ku taal
xeebta Badda Cas. Markuu Laas Muuse degey ayaa loo soo sheegay in Beelihiisii la galay isla
markaana looga baahday kaalintii uu weligii hayey. Kite arrinkaas
waa ku gacan saydhay oo waa kii lahaa
Mannadiina la qaaday
Maatidiinna la laayey
Madaxdiinna idlaatay
Anba waan maqlayaaye
Muraad baan iga
haynoo
Waa waxaan Badda
meersan
Magaala uga samaystee
Nimankiini magoolkiyo
Midhaa sheeganayoow
Tolkiin meel mariya
|
