|
Qawdhan duale |
Xarbi Ismaaciil |
Cabdi Hurre |
Cabdi Gahayr |
Aidid C Godane |
Xaye Galaydh |
1. Dhurwaale
Gabaygu wuxu ka tarjumaa dhaqanka bulsho
leedahay, isagoo la saanqaada hadba fekerka taagan marxalladda ninka
gabyaaga ahi cabbirayo. Soomalidu inkastoo ay dhaqan suubban ku
faanto haddana waxa marag-ma-doonto ah in dhaqankaa la koolkooliyo
ay ku lammaanaayeen dhaqamo waxshi ah oo beeliba beesha deriskeeda
ah cawda u goyso. Dhaxalka is dabargoyntaasi waxay keentay in
Soomalidu ka yaraato qowmiyadaha kale ee ku nool geeska. Abwaankii
Soomaali oo dhammi u saxeexday suugaan wanaagga ee Cabdillaahi
Suldaan Timacadde oo arrintaas cabbirayaana waa kii, ilaahay ha u
naxariistee, lahaa;
Dadka kama
yaraateene, ways dabar jaraysaaye.
Somalidu waxay ku noolayd "meerto"
nololeed aan laga gudbayn oo difaac iyo weerar lagu jiro, daaqa,
xoolaha iyo ooryahana la kala meersado. Bulshada ruux waliba
kaalinbuu kaga jirey oo lagu hallayn jirey. Gabyaaga, gaar ahaan, oo
kaallimo badan buuxin jirey wuxuu ahaa markuu ugu yar yahay afhayeen
tolkiis aanu ka maarmin xag abaabul, guubaabo, gooddi& faan,
daandaansi iyo xag digashoba. Gabyaagu wuu ku khasbanaa inuu tolkiis
afhayeen u noqdo ha jeclaado ama yuu jeclaanne. Gabyaagii Xarbi
Dheere ayaan aad ula yaabaa sida uu gabay ugu cabbiray arrintan oo
aad mooddo inuu ka daalay dagaalka iyo dhaca joogtada ah oo uu
mala-awaashay nolol taas ka door roon. Wuxu Xarbi inna lee yahay
meertadan aan dhammaanayn waa ka daalnaye toloow annaga iyo
Ciidagale maa midkaayo abuurintaakiisa la illaawo oo meesha laga
waayo. Xarbise waxaanu ogayn in haddi labada qabiil midkood la waayo uu
kooda soo hadhay u kala safanayo jilibbo iyo bah bah illaa
dhaqankaas xun ee la barriinsaday la beddelo. Xarbi wuxu yidhi;
Annagiyo irdaha
Ciidagale, waan isku idlaane
Hadba aarankii kaca,
sidii ood ha loo jaro'e
Bal abuuritaankayagi
hore, maa mid la illaawo.
Annagoo ogsoon dibu dhaca ay qabyaaladdu
leedahay ayay haddana mararka qaarkood suugaani naga gashaa xarbiyo
ahli ah oo waa hore nin-door ku idlaaday. Sidaa darteed buu Hoyga
Suugaanta aad ugu arkaysaa qabyaalad balse nuxurkayagu waa inaan
idiin soo tebinno suugaantii ka ratibantay iska hor imaadyadaas aan
ka sheekayntoodu duxda lahayn. Hayeeshee si erayada qaaliga ah ee abwaannadu
macne u sameeyaan waxa lagama maarmaan noqonaysa inaan idiin soo
tebinno sidii wax u dhaceen annagoon ku talax tegin.
Saldanada Ciidagale oo boqollaal
sannadood soo dhisnayd waxay dhawrkii qarni ee la soo dhaafay
cammirtay dhul ballaadhan oo ay ku hanteen dagaallo is daba joog ah
oo ay u humiyeen kuna wiiqeen cid kasta oo is hor istaagta
hadafkooda oo Ugaadeenka ugu horreeyo. Ciidagale intay cid walba
guluf geliyeen ayaanay cidna dhaafin oo intay Cagdheer ka gudbeen
ayaa xitaa wadaadada Shiikhaal oo ay mamnuuc ahayd in la taabto
xeryahoodii madoobeyeen oo caydh badeen. Ismaaciil Xayd "Afloow" oo
arrintaas ka hadlaya sifaynayana sida Ciidagale carradoo dhan u
liqay oo aanu cidna u dhaafini waa kii lahaa
Cabdi-dhariyo Shiikhaash
kolkaan, ceeriga eryaayey
Kuwaan caanahoodii
genbiyey, cidi ma kuu sheegtay.
Wadaad Sh Cumar Madoobe la yidhaahdo oo Sh Aadan Dheeraha
Wardhiigley(Xamar) lagu siyaarta dhalay oo Shiikhaal ah ayaa
ciidagale marreeyey oo kolkuu ay xoolihiisii meersadeen baryey oo
yidhi "Ciidagalow geela noo celiya". Ciidagalihii xoolaha
cantaarinayey intay sheekhii ku jeesjeeseen bay ugu jawaabeen "Sh
Cumaroow intii danbaannuba ku carraabaynaaye xaggee geel kuugu
celinaa!". Sh Cumar Madoobe inkaar buu Ciidagale ula fadhiistay oo
weliba intaa kuma hadhine habaarkii buu hawraar ku muujey isagoo
leh;
Rag cokani hadduu
calasta dhamo, Waa is celiyaaye
Intaad soo cabteen
baad haddana, nagu carrawdeene
Aniguna Cammaan
raaciyey, iyo curadka Yaasiine
Casiisoow adaan kuu
cawdaye, Ciidagale naafi
Allahayoow cir soo
hooray, iyo caadba laga waayo
Allahayoow adhiga caal
ka geli, oonay ciir lulannin
Allahayoow
cagweyntooda geel, Ceedhis lagu oodo
Carrabkooda Eebboow ka
yeel, culimadii eednay
Sheekha oo calaacalkii dhawr gabay iska daba tirshey waxa kaloo
laga hayaa;
Gorgorkay sidiisa u
lashaa, oodan garanayne
Awliyo guhaad culus la
timi, gaadhka kaa qabatay
Goor iyo ayaan bahal
giblani, guray dhallaankiinna
Guulliyo Allaan kuu
baryee, geela Arab raaca
Ciidagale ma mahadin dhacii culimada oo
iyagoo aduunyadaba canka dhigtay ayaa belaayo ku leexisay culimadii
ay ka caagganayd in la dhibaa. Ciidagale Galbeed oo marraysan
hayeeshee aan waxbaba iskaga tirinayn Cagdheerta ayaa maalin
maalmaha ka mid ah rag dhallinyaro ah oo wada ilmaadeer ahi ay sidii
caadadu u ahayd damceen inay Ugaadeenka ka soo ururiyaan waxoogaagii
xoolo ahaa ee u badbaaday oo ay la galeen gurada Ethiopia. Naf
heddeedii dhammaatay baan la joojinayne iyadoon wax baahi ahi u hayn
ayay is gurteen ilmaadeertii oo weerar la xuliyey Ugaadeen iyo wixii
ay cagaha ku xaadhtaan. Dhallinyaradaasi waxaanay ogeyn in
Cagdheertu ay Xabashi hoos galeen oo intay midiidinnimo qaateen ay
Amxaaradu ugu deeqday hub iyo saanad badan. Meesha Dhurwaale la
yidhaahdo ayaa dagaal la is qabsaday halkaasoo Ciidagalihii duullaanka
ahaa lagu jebiyey. Dagaal Saldanada Ciidagale iyo Cagdheerta
dhexmara waxa ugu weynaa sida la sheego dagaalkii Qaydar-Calyaale oo
boqollaal ruux lagu xasuuqay maahmaah iyo murti badanina ka hadhay
laakiin sababta dagaalka Dhurwaale aadka loogaga gabyey waxay ahayd fajiciso
iyo taariikh hor leh oo aan Ciidagale weligii soo marin. Weligood
kuma tashan Ugaadeen baa ordi mooyee, ugaadeen baa intuu jilibka u
aasto weliba canbaar-cadkii ciidagale dhegta dhiigga u dari doona.
Taariikhdaas horta leh ayaa nin walboo afmaal ahaa gabay ku cabbiray
oo kii libtaas lama fillaanka ah helayna libin ku geeraaray,
Ciidagalihii yaabbanaana calaacal iyo guubaabo u dhaqaaqeen.
Ragga guusha ka gabyey waxa ka mid ahaa
nin la odhan jirey Ina Cali Beenaley oo ay gabaygiisa ka mid
ahaayeen;
Dhulku wuxu ballaadhnaa,
kuwaan baalna naga siinin
Ee Buudaley noogu yimi,
baahi uma hayne
Boqol iyo kunbay durbaba,
bidix u tuureene
Bagay baga haddii reer
Suldaan, baabbah laga yeelay
Xarbi Ismaaciil oo isagu ogsoon
ciqaabkii hore loo baday isla markaana waxa iman doona ka werwersani
isagu libta kama gabyine intuu rag badanoo hore jilibkooda looga
laayey ku tawaawacay ayuu raggii dareensiiyey inaan weli dhan loo
kala dhicine ciyaari gelin-danbe tahay
Iyagu soo ceshaa, iyo
innagu, kula carrawnaaba
Jeeroo col kale soo
noqodo, oy qolo ku caw beesho
Ama ay wax kala caad
baxaan, sida cirkoo hooray
Inta Baho cadceed iga
xigaan, caafimaad dhimaye
Af aan Ciidagale ugu
gabyaa, iima caad bixine.
Dagaalka Dhurwaale raggii ka jawaabay
waxa ugu horreeyey Ismaaciil Xayd Xirsi oo u jawaabayey nin
dagaalkaa ku taamayaa oo afarrey tirshey. Aflow wuxu la yaabay
nimankan weligoodba laga adkaan jirey ee dhawrka nin ee ay dileen ku
faanaya. Wuxu Aflow lee yahay weli dumarkiinii weerbay sitaan ee
toloow ma Fiqi-Buraale ayay qabaan mise toloow idinka waxa la idinka
dilo waxaraha iyo idaha le'anaya ayay la masaal yihiin. Isagoo
arrintaa Aflow gabay ku cabbiraya islamarkaana leh waxyar na suga
waxa uu yidhi:
Kolkii reer Wacays lagu wab yidhi, waaga
berigiisa
Iyaba waa walaalkiin, haddaad u welweleysaane
Waasaca Bullaale iyo halkiyo, Waraqa Hooyaale
Weelkooda reerihi la qubay, Ala miyaa weertay
Wedkiinuba qariib inuu yahaan, kuu warramayaaye
Wadaadadan gaboobiyo Hablahan, waa walbaba ooyi
Haddaan Wariiddadoodii la layn, Ma aanay Weerteene
Waab-Cawska naagaha galaa, ma iyagaa waalan
Mise idinka Wiilkii la dilo, Waxar yar baa dhaama
Waleensina u guura oo Ratiga, Weelka lagu qaadye
Waabayda kuu qooshan, iyo waxa laguu doonay
Waxyar i dhawr waraqbaa la diri, wiiggan dabadeede.
Siduu abwaanku sheegayba wax yar ka dibba waxa
dhacay dagaalkii Dheriyoku caanbaxay.
Qawdhan Ducaale wuxuu ahaa ragga u
qaadan waagaas ka gabyey ee calaacalku ka soo hadhay. Waxa qawdhan
tirshey gabaygan calaacalka ah ee uu ku sifaynayo aakhiru samaankii
inuu dhaw yahay mar haddii raggii rag ahaa dhiigooda la wadhay
isagoo tilmaamaya qabiilooyin badanoo waqtigu hoos u soo ridey.
Bawdada sidaan uga
jabiyo, boqonta guudkeeda
Allahayoow belaayadu
siday, noogu wada baahday
Ma burburay beryaa reer
Cabdigu, baalka waa sidaye
Dadba niman ilaahay ka
bogan, buugga laga waaye
Bilaash weeye cayduu
Isaaq noola soo baxaye
Nimankii Berbera quudan
jirey bacadki waw maadhe
Bannaankay ku
haasaawayeen waa bannaan yahaye
Berri-Carabna waa lagu
xarbiyey, baaxadsooraha'e
Baashiina waakii ka
kacay, bariyo saadkiiye
Habar Yoonis beyr baa ku
dhigan, baaddilnimadiiye
Qaalmaa Baraadhida
lehiyo, baarqabkiyo goolka
BaXawaadle kuma soo
shiraan, bogoski shaalkiiye
Cawlyahan barkimadisi
iyo, baalki laga qaadye
Ballankiina waa yoolka,
iyo beydki aakhiro'e
Hablihii baroortee
raggii Arab, miyuu baashan
Mise toodu haw baaliddee,
budulkanay qaadi
Waakii Suldaankii
baqtiyey, badhida weynaaye
Buuraha galbeed iyo
Jigjiga haysku beegina'e
Gabay kale oo calaacal ah ayuu Qawdhan
isla munaasabaddan ka tirshey kaasoo ay erayadiisa ka mid ahaayeen;
Waayadanba Dhuu baan xidhay oo dheg uma
noolayne
Anuunbaa dhabriiraye ragi waa dhalasho raacaaye
Maan gabay dharaarta iyo dayaxa dhayda ka cadeeyo
Abtirsiimo lama dhumiyee dhamacda maan oogo
Maan dhamaan Isaq kula dhex dhaco waa dhambaal culuse
Cabdi Hurre oo isagu Cadan ku sugnaa
dhacdadan wuxuu isna maray wadiiqadii Qawdhan oo u qaadan waagi baa
ka keenay erayo aad u xeel dheer oo ay ka mid ahaayeen;
Maantana tolkaan ku
camirraa, cawdu ma duushay
Cabdi Bari miyaa go'ay sidii, madag cuf loo waayey
Ma canbaar-cadkii baa
la jaray, curaddadii iido
Caleen jilicday saw reer Gobdoon, caawa kama liito
Cabdi Ciise, caal-saarradii, Ciise iyo iidle
Ma casaanyo jaban baa
raggii, caaradka u joogtay
Carfigii miyaa layga ridey, calanki guudkayga
Ma car-jabay shisheeyuhu baguu, caawa lee yahaye
Cabdi gahayr
Cabdi Gahayr aad umuu jeclaysan
gabayadaas ah wuxuuna tirshey gabay uu Qawdhan ugu caqli celinayo,
Ciidagalena ku guubaabinayo oo ay naga soo gaadhay.
Rag colloobay waa uu
dilaa, caynka naagaha'e
Carradii tolkaa iyo
adoo, Ciidagale jooga
Cabbanidee maxaa
Qawdhanoo, kaa calaacaliyey
Dagaalka Dhurwaale markuu dhacay ee la
isu hub urursaday ayaa waxa dagaal qadhaadhi ka dhacay meesha la
yidhaahdo Dheriyo. Dagaalkaasi wuxu u dhacay Ciidagale oo aar doon
ah iyo Ugaadeen oo doonayay inay guushaa guul kale u raaxdo.
Ilaahay sidaa kama yeeline libtii dagaalka Dheriyo way hidda
aroortay oo raggii weligoodba gacanta sare lahaa bay u soo hoyatay.
Dagaalka Dheriyo Ogaadeenkii soo qaaday waxa la sheegaa inaan cidi
ka noqon illaa 15 nin oo nolol isku dhiibay mooyee. Nimankaa la
qabtay waxay sheegteen Sab(Midgo) si ay u badbaadaan laakiin
Ciidagale oo sidii libaax cadha xun qaba u cargaagtamaya ayay u
gacan galeen oo ay gacantooda ku baxeen. Waakii abwaankii Ina
WeledBaas baa laga hayaa
Marse haddaad libaax
cadha xun qaba, caday ku soo tuurto
Isna uu miciyada
caaryaysatiyo, dhoosha ka cisiiyo
Curuuqda iyo
laxamkaagi, buu calashanaayaaye
Cafi kama sugtide waa
indhaha, inad caddaysaaye.
Guusha Dheriyo waxa ka gabyey rag uu
ka mid ahaa Qawdhan Ducaale oo oo calaacalkii iyo ciilkii uu qabay
ku maydhay tixdan damaashaadka ah markii tolkiis aar goostay;
Rucle oradka mariqii markay, Radi ku
laafyootay
Ee reer Mataanow lahayd, rimay la qaadaayay
Rabi waaxida loo cuskaday, iyo Rasuulkiiye
Wax rasaasta loo jiidhay waa, ololkii Raaxayse
DanWadaago kama raagin shalay, raacdadii Bile'e
Maantana riyii soo hadhay, ribix u laayeene
Kolkii horoba waa kii ruqsaday, raatubtii boqore
Ina Jaamacii reebi jiray, raxan miyuu laayey
Ragbaa yidhi riddada Ciidagale, ruuxna dili
mayso
Ragbaa yidhi rogaaliyo coliyo, raacda kuma laabna
Ragbaa yidhi sidii loo riqriqay, raran miyay oogi
Ragbaa yidhi ramaaskii Afmeer, reer la furi maayo
Rawaxii dharyaha Tuurta iyo, Rabadinkii qoolka
Raqda taal rabaallada qudhmay, ee reer la furi waayey
Iyo meydka Roosa u dhacay, ee rayski laga yaacay
Idinkaa rafiiq iyo ahaa, raalliyoo kale'e
Reer Nuuxba wuu naga naxaye, waad riqriqateene
Waataad rugaha Fiqi Cigaal, ramash
lahaydeene
Lafta Raaran reer Samataraw, ruuga madaxeeda
Xarboow faanku waa ribo denbi leh, runina waa taase
Raxanweyna waa laga hayaa, ruxashadiinniiye
Rayid waxad ka yaacdeen markii, laysku riiqsadayo'e
Waligii ragi ways dili jirayey, ee riximki dheeraaday
Sawtii u reer DhagoYariyo, ruux Midgo ah sheegtay
Ramaas iyo marbaa Geed-Cadey, rudhiba waydaane
Ratigiina waa noo diyaar, raadka hayn jiraye
Rabbasaw ballana guutadii, reedhiga ahayde
Raanbuusi maad noqon Jigjiga rubucyo loo miiso.
Qawdhan Ducaale oo raggii ka le'day Ogaadeenka qaarkood sheegaye
si gaar ahna u sifaynaya nin isku xaaray markii warmaha la is
dabbaalsiiyey ;
Haaruun ardaayada ka
dumay, sooma oriyaane
Adhi jabay ragoodii
ka daran, aarka noo galaye
Alka Duudda, ilimmii
Dheryaa, aballaxii yaalle
Xirsibay indhaha
kala heleen, ulayar Maadhiine
Soofihii aroos
maagganaa, aakhiruu tegaye
Axmed dhimey
agoontiinaway, alamba'aysaaye
Haddaanaan itaal
dirir ahayn, amase eedbaaska
Anba waan u urugoon
lahaa, inanki dheeraaye
Ilma Xiireybay eeda
malag, oofta kaga taalle
Wallee aabbahoodaan
ka kicin, adhaxda guudkeeda
Lama arag iyana reer
Dhegood, Udanna daaduunye
Waxa reer Garaad loo
ajalay, waa af-xumadiiye
Sida adhi jarkii
lagu maroo, oonna la hayaamay
Ama oori furantoo
rugtii, ku ag wareegeysa
Ama Carab amaahdii
mid kale, ku ashkateyneysa
Imminkay intii
Muummin Cali, udullubaysaaye
Ismaaciil Jiciir,
Shiil Aflow, Aammin iyo Daahir
Ableydii boqnaha
kaga dhacduu, Aadan qoonsadaye
Lama aasin oogadana
way, ka arradnaayeene
Adigiyo
ilmaadeerradaa, kula ardaa jooga
Ifka waw dil,
aakhirona waw ololki naareede
Ninkii shaalka aanaysan jirey, ubaxa
dheeraada
Uunsiga waraabuhu ku cunay, wawga soo
uraye
Isagana aboorkaa madhsaday, adarki
weeyaane
Ma ogtahay Abiib waxa qabsaday, arayuhuu
waayey
Iyana reer Wajaalaa sidii, aala loo
jaraye
Carabiyo Gureysiyo Salaan, udurrucii
haystey
Asay dhiigle waatay kabaha, ku
illanaayeene
Arwaaxuu ahaa Halaq Miraa, loo unuun
jaray'e
Eedaadka reer Dhicisowbaa, aana kuu
xigaye
Ilma Laag haddaan lagu arkayn, waa am
taladoode
Waa oohintii Timiro-dheer, awga
baxayaaye
Maantana miyaan ololiyaa, shooladda
agtaada
Sowtii ab gaadhee dagaal, loo irkaday
maaha
Sowtii Ugaas Kooshiniyo, aw la dilay
maaha
Sawkii u awrkuna waddada, aad u jaray
maaha
Sowtii ilwaad quruxsaneey, Eero timi
maaha
Awaaraha markii lagu lallabay, Aammin
xeradeeda
Waataad sidii igadh la tolay, na
oggolaateene
Waxa gabaygaa Qawdhan raacsada suugaan kale oo uu geeraar aanaan
wada hayni naga soo gaadhay;
Ugaadeen hedi keentaa
Duullaan soo huriyoo
Ratti haamaha dhaanshay
Heeryo baas la heleenoo
Hirrigtii Qol-Madoow iyo
Hawd bay soo dhanbaleenoo
Halladaadnimadooda
Dhaantay soo hirgasheenbay
Hore loogu dhaqaajoo
Sidii aar handanaayaa
Hore loogula boodaye
Higtii weerar dhacday
Hinqadbaa lala yaacoo
Hoostaa layska canaantoo
Hareeraa ka baqdeenoo
Habeenkii lagu leefoo
Waraabii habqamaayee
Hilibkoodi ku loolaa
Webigii ka hingoodayoo
Hoos haddaa u qaxdaanna
Idinkoo halakaysan
Miyaan kaa hadhayaa
Caydiid Cumar Godane ayaa isna ka gabyey
guushaas uu ku cabbirayo tiriyey hayeeshee gabaygaas oo cajalad
liidata ku duuban nooma suuragelin inaannu qorno waxse ka mid ahaa
1. Waayadanba gabaygii dayacay,
dahabku saarraaye
2. Dambaab iyo cabsibaan kaga hakaday, lagu duloobaaye
3. Xaluun baa damtii dhexe hurdadda, lay dankaadhiyaye
4. Ka durduurta malabkaan ku daray, waa ka da’ayaaye
5. Raggan gabayga deelqaadaye,e naga dillaalaaya
6. Ninkastaaba door hays bidee, duugu waa anaga’e
7. Waxa Qawdhan loo daba socdaa, wuu ku daayimaye
8. Ana dawga kama weecin karo, deelka maansada’e
9. Hadduu dacaw adhyaha soo dhex galo, way ka didayaane
10. Dayo waxay is moodaa ilkaha, daacuflaha aarre
11. Duulimahaba waa laga cabaa, daadse laga roone
12. Sidii roob diraac soo onkoday, waan darjabayaaye
13. Dayuuradaha samadaa laliyo, duullal baa sida’e
14. Dilikiyo cayaar baan is rogay, daartii sheikh yada’e
15. Dooyaysigaan labada law, daalay lalla yaabye
16. Dalkayaga barwaaqada heshiyo, dooga laga joogo
17. Nin waliba damaashaadkan dhacay, waa ku diirsadaye
18. Danwadaage iyo reer Mataan, duuda Nebi roona
19. Dadku wuxuu lahaa Ciidagale, dirirri maayaane
20. Ma dagaalankii buu tolkay, dogobo noolooyey
21. Dac ma jebinay waa tuu isaaq, dayro noo xidhaye
22. Waataa dabkoodii riyuhu, soo daldalayaane
23. Dadbasiyaaliyo guutada haddii, doollo laga keenay
24. Kolba haddii xaqii naga dednaa, nalaga soo doontay
25. Duudkiyo haday nagu galeen, dayrka dhinaciisa
26. Duunyada ba’ samane haddii, dibada loo saaray
27. Deerooy haday olosho waa, kama dambaystiiye
28. Yaa didiya geelayagu saw dacar qadhaadh maaha.
29. Sida darayo muuska dharkii. doy ka imanaayey
30. Dun carbeeda qaalmaha kuwii. daawasho u joogay
31. Ba’ dhulbahante way doonannayd. toban diraacoode
32. Daa’imada reer Fiqi Cigaal. duhur maloo heesay
33. Dulbaaxdoodda reer Jiisaw baad, daaqi ma lahayne
34. Duulkii ba Cawrala miyaa, daasad lagu laayey
35. Ma daleel banaan buu Kilaas daba dhurwaaleeyey
36. Ma shiil baan tumaatida dellegay, diilintii dhabarka
37. Duq gaboobay waa caadaddii, inuu dakaamaaye
38. Daymada indhaha waw janiyo, derejo waayeele
39. Duska harawo dooxada budhyare, subulo daacooda
40. Dayr iyo banaaniyo higlada, dabada yoocaale
41. Meeshiyo dar dheer waan naqaan, dawga loo maro’e
42. Waa noo diyaar qaalinkii ,daalinka ahaaye
43. Dibu rootiguunbaan ceshaye, diif anaa qabaye
44. Dusha inaanu kaa bixi sidii ,diinle waad garane
45. Miyaan idin dulmiyey saw raggii dayrta garanmaysid.
Waxa kale oo sida nagu maqaala ah
gabay halkaa ka tirshey Cabdi Gahaydh mase hubno inay goobtan
ahayd iyo in kale waxse uu Cabdi gabaygiisa ku tilmaamayaa nin
Haybe la yidhaahdo oo Ugaadeenka ku dheeraa kuna dhaadan jireen
hayeeshee maalintaa sidii geel qasaal ah isku xaaray.
Gabaygan waxa kaloo la sheegaa ama ay u badan tahay inuu Abwaanku
ka tirshey dagaalkii Qaydar-Calyaale oo ahaa dagaal Ciidagale iyo
Ogaadeen dhex mara kii ugu weynaa uguna khasaaraha badnaa. Nin Ina
Guure la odhan jirey oo Reer Suldaana oo Ogaadeenka ku baxay ayaa
la sheegaa in markii loo aaray ee Ilmaadeerradii beelo u gubeenna
uu gabaygan Cabdi Gahayr tirshey;
Aroor iyo afmeer laga heliyo, Alambe mooyaane
Iyadoo aroortii xeryaha, umal ka reemaysa
Abidkeedba iidoo lagalay, aadmi kama hoyne .........iido= Ba
iido=Jilib Ciidagale ah
Waatay ateerada qoteen, sida arnaa'uude
Haddii shalay ilmaadeeraday, laga ilroonaado
Oon ururta Jiisoow la jarin, ma istareexeene
Anna aynigaan ahay hurdada, kuma asqoobeene
Iglan taarka looguma direen, adhaxda jiilaale
Quruumuhu ancaamkay baxsheen, lagama eegteene
Ragii lagu abaadee timaha, ubax la moodaayey
Ee sida abeeriyada maliga, lagu unuungooyey
Waa Haybe uunsigu ninkuu, nooga soo uraye
Ugaadhuna ma jiidheen xaskiyo, ooduhuu maraye
Ma naftuu la aaminay dharkayn, orodku waa ceebe
Reerkiinu ina Foolayow, horeba noo eedye
Adeerkaana waa tii sidii, awr la gawracaye
ilmo weyn wadaadkii, biyaha nagu ilaaqaayey
Sow axanka reer Fiqi Cigaal, awrta kuma qaadan
Saw ooryahoodii baroor, kuma ildheeroobin
Haddaanaan ayaan kulusha dhalan, amase eed baasta
Awaare iyo Darroor geelayagu, kuma ekaadeene
Ul madheedha kuma foofiyeen, inanka raacaaye
Eeridhabanka dararaa hadhkii, sooma ololeene
Iyadoo aleema leh Digweyn, kuma aroorteene
Onkodkiyo hilaacyada Garduur, oog ma mirateene
Gobanimadu waa shay asliya, iibna lagu waaye
Ma la eeday ina Guure waa,ubaxii shaalkiiye.
Geeraarradii Xaye
Galaydh ka tirshey dagaalladan kala soco qaybta "Maqalka"
